Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh kinh tế Á-Âu (VN-EAEU FTA) đã chính thức có hiệu lực vào ngày 5/10/2016 đang tạo ra nhiều lợi thế cho các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam với thuế suất bằng 0% và một trong những mặt hàng được hưởng lơi nhiều nhất là thủy sản.

Hiệp định FTA Việt Nam – EAEU có hiệu lực được kỳ vọng sẽ tạo cú hích về thương mại cho Việt Nam khi tiếp cận được thị trường gần 200 triệu dân của các quốc gia như: Nga, Kazakhstan, Belarus, Armenia và Kyrgystan…

Khi có hiệu lực, hiệp định sẽ giúp giảm hoặc đưa về 0% gần như 90% dòng thuế xuất hải quan nhập khẩu trên cơ sở tương hỗ. Trong đó có 59% dòng thuế được giảm ngay sau khi hiệp định bắt đầu có hiệu lực và 30% được giảm trong giai đoạn chuyển tiếp.

Thủy sản là một trong những mặt hàng Việt Nam có lợi thế nhất khi xuất khẩu sang thị trường này, thuế xuất khẩu thủy sản sẽ được giảm ngay về 0% từ mức 5,63% hiện nay. Thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi (MFN) trung bình của Liên minh Hải quan Nga-Belarus-Kazakhstan đối với thủy sản hiện nay là 10%, cũng được giảm về 0%.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep), tổng giá trị xuất khẩu thủy sản chính ngạch của Việt Nam sang thị trường Liên minh Kinh tế Á-Âu (gồm các nước Liên bang Nga, Armenia, Belarus và Kazakhstan) năm 2015 chỉ đạt 84,71 triệu USD. Còn theo số liệu của ngành Hải quan, tám tháng đầu năm 2016, xuất khẩu thủy sản sang thị trường này đạt 51,87 triệu USD.

Đối với hàng nhập khẩu, trong thị trường Liên minh Kinh tế Á-Âu, Việt Nam chỉ nhập khẩu thủy sản từ Liên bang Nga. Tổng giá trị nhập khẩu thủy sản chính ngạch của Việt Nam từ Liên bang Nga trong năm 2015 đạt 36,46 triệu USD tăng 12,3% so với năm 2014. Tám tháng đầu năm 2016, nhập khẩu thủy sản từ Liên bang Nga đạt 16,02 triệu USD (giảm 9,1% so với cùng kỳ năm 2015).

Liên minh Kinh tế Á-Âu là thị trường xuất khẩu hàng hóa truyền thống và tiềm năng của Việt Nam. Tuy nhiên, trong những năm qua, việc xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trường này còn gặp nhiều vướng mắc, cản trở.

Một số doanh nghiệp muốn xuất khẩu sản phẩm cá khô sang thị trường này rất khó khăn do yêu cầu phải đáp ứng được quy định riêng của thị trường này chứ không đồng ý với chứng nhận của cơ quan thẩm quyền của Việt Nam cấp; hay việc giới hạn danh sách các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra sang Liên bang Nga …

Vasep và các doanh nghiệp thủy sản đang kiến nghị lên Chính phủ, Bộ Công Thương và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc tháo gỡ những rào cản kỹ thuật và thủ tục hành chính; đề nghị phía Liên minh Kinh tế Á-Âu đồng ý với chứng nhận của cơ quan thẩm quyền Việt Nam để các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam có cơ hội xuất khẩu sang thị trường này.

Theo Vasep, trong các mặt hàng thủy sản xuất khẩu, cá tra là mặt hàng được hưởng lợi lớn nhất từ Hiệp định này. Kim ngạch xuất khẩu cá tra 9 tháng đầu năm 2016 tăng trưởng gần 7% về sản lượng và trị giá xuất khẩu, đạt gần 1,2 tỷ USD.

Dự báo, nhu cầu nhập khẩu cá tra trong quý 4/2016 và quý 1/2017 tăng ở hầu hết các thị trường, mức tăng khoảng 20% do đây là mua cao điểm tiêu thụ. Với tình hình thị trường có nhiều tích cực như vậy, kim ngạch xuất khẩu cá tra năm nay sẽ tăng khoảng 5-7% so với kế hoạch 1,5 tỷ USD.

Diện tính nuôi của toàn vùng Đồng bằng sông Cửu Long ước đạt 5.146 ha, giảm 2,3% nhưng sản lượng thu hoạch cá ước đạt gần 861.000 tấn, tăng 2,5% so với cùng kỳ. Tính đến ngày 6/10, giá cá tra nguyên liệu tại Đồng bằng sông Cửu Long đã tăng 2.500 – 3.500 đồng một kg so với trước, lên mức 22.000 – 22.500 đồng/ kg. Đây là mức giá cao nhất kể từ đầu năm 2016 đến nay.

Theo Báo Công Luận